ALLAH RI­ZA­SI MI, RANT MI? VİZYON­DAKİ İFTAR­LAR

El­bis­tan’daki ço­cuk­luk dö­ne­mi  ra­ma­zan gün­le­ri­ni ha­tır­lı­yo­rum. Ra­ma­zan bir ruh­sal arın­ma, bir mu­hab­bet şö­le­ni, bir da­ya­nış­ma şen­li­ği gibi olur­du.

Zaman zaman kom­şu­lar bir­bi­ri­ni if­ta­ra davet eder, davet edil­me­di­ği dö­nem­ler­de ise yemek mut­la­ka biraz fazla pi­şi­ri­lir yakın kom­şu­la­ra gön­de­ri­lir­di.

İftar sof­ra­la­rı evin mev­cut im­kan­la­rı için­de ha­zır­la­nır­dı. Lüks, şa­ta­fat, gös­te­riş diye bir­şey bi­lin­mez­di. He­la­lin­den yemek, tıka basa ye­me­mek, israf et­me­mek temel pren­sip­ler­di.

Ra­ma­zan ayı şük­ret­me­nin, ka­na­at et­me­nin, sab­ret­me­nin, bir­bi­ri­mi­zi an­la­ma­nın zaman di­li­miy­di.

Gü­nü­müz­de, özel­lik­le büyük şe­hir­ler­de artık ra­ma­zan ayı ka­na­at kül­tü­rü­ne değil, tü­ke­tim kül­tü­rü­ne uyum­lu hale gel­miş­tir. Beş yıl­dız­lı otel­ler­de Müs­lü­man ka­dın­lar için ya­pı­lan te­set­tür de­fi­le­le­ri gibi, en lüks res­to­ran­lar­da ve­ri­len iftar ye­mek­le­ri, kalp­ten zi­ya­de mi­de­nin, gözün, gör­me­nin, gös­ter­me­nin kay­gı­sı­nı ta­şı­mak­ta­dır.

Diğer yan­dan sa­mi­mi­yet­ten uzak, is­ra­fa ve gös­te­ri­şe da­ya­lı iftar ye­mek­le­ri­nin sos­yal, si­ya­sal ve bü­rok­ra­tik rant dev­şir­me aracı ol­ma­sı­na dö­nüş­me­si bu güzel kut­sal iba­de­tin kut­si­ye­ti­ne gölge dü­şür­mek­te­dir. Ya­pı­lan iyi­lik­ler­le il­gi­li ola­rak, “sağ elin ver­di­ği­ni, sol elin gör­me­ye­ce­ği kadar giz­li­lik ge­rek­ti­rir­ken” iftar sof­ra­la­rı­nı ka­me­ra­lar önün­de yapma, ya da iftar ve­ren­le­ri sos­yal med­ya­da pay­laş­ma­nın nasıl bir is­la­mi ve in­sa­ni man­tı­ğı var an­la­mı­yo­rum.

Kemal Özer’in “Müs­lü­man Di­ye­ti” isim­li ki­ta­bın­da be­lirt­ti­ği üzere pey­gam­be­ri­miz 63 yıl­lık ha­ya­tın­da mi­de­si­ni tam dol­dur­ma­dan sof­ra­dan kalk­ma­yı alış­kın­lık edin­miş ol­du­ğu­nu, hiç­bir zaman sof­ra­sın­da bir kaç çe­şit­ten fazla yi­yecek bu­lun­ma­dı­ğı­nı, kimi zaman ise sof­ra­sın­da yi­yecek hiç­bir­şey bu­lun­ma­dı­ğı­nı” be­lirt­mek­te­dir.

Sün­ne­te ay­kı­rı, is­ra­fa açık iftar sof­ra­la­rıy­la, mi­de­yi tıka basa dol­dur­ma­nın ve bunu sos­yal med­ya­da gös­ter­me­nin  ve  bu­nun­la sos­yal, si­ya­sal , bü­rok­ra­tik rant dev­şir­me­nin ra­ma­za­nın an­la­mıy­la bir il­gi­si ola­bi­lir mi?

Konu her yıl yaz­dı­ğım gibi imamı şib­li­nin bir hi­ka­ye­siy­le bi­tir­mek is­ti­yo­rum.

İmam-ı Şibli haz­ret­le­ri (861-946) ya­şa­dı­ğı dö­nem­de se­vi­len sa­yı­lan bir zat­tır. Onu gı­ya­bın­da ta­nı­yan ve mu­hab­bet bes­le­yen bir fı­rın­cı var.

Bir gün İmam-ı Şibli haz­ret­le­ri ken­di­si­ne gı­ya­ben mu­hab­bet bes­le­yen fı­rın­cı­nın şeh­ri­ne yolu düşer. Sa­bah­le­yin fı­rın­cı­ya uğrar, pa­ra­sı yok karnı açtır. Fı­rın­cı­dan, “Allah rı­za­sı için bir ekmek “ister. Fı­rın­cı ekmek ver­mez “Allah ver­sin” di­ye­rek gön­de­rir.

Fı­rın­cı­nın kom­şu­la­rı onun bir di­len­ci değil, İmam-ı Şibli haz­ret­le­ri ol­du­ğu­nu söy­le­yin­ce fı­rın­cı ar­ka­sın­dan ye­ti­şir, du­ru­mu an­la­tır, ıs­rar­la af­fı­nı ister. Şibli haz­ret­le­ri de ancak fı­rın­cı­nın yüz altın har­ca­ya­rak şeh­rin aha­li­si­ne yemek ve­rir­se bunu te­la­fi ede­bi­le­ce­ği­ni söy­ler.

Fı­rın­cı sö­zü­nü ye­ri­ne ge­ti­rir, yüz altın har­ca­ya­rak tüm aha­li­ye yemek verir. Ye­mek­te Şibli haz­ret­le­ri­ne “bize biraz na­si­hat et” der­ler. N”asıl na­si­hat is­ti­yor­su­nuz” de­yin­ce “Ne ya­par­sak cen­net­lik olu­ruz, ne ya­par­sak ce­henn­nem­den ko­ru­nu­ruz? Cen­net­lik kim­ler­dir, ce­hen­nem­lik kim­ler­dir gibi?” de­miş­ler.

Şibli haz­ret­le­ri, “Kimin cen­ne­te gi­de­ce­ği­ni bi­le­mem. Ama kimin ce­hen­ne­me gi­de­ce­ği­ni so­ru­yor­sa­nız İşte bu ye­me­ği veren fı­rın­cı­dır” der. “Nasıl olur?” diye şaş­kın­lık­la­rı­nı be­lir­ten­le­re Şibli haz­ret­le­ri, “Bu fı­rın­cı var ya bu fı­rın­cı. İmam-ı Şibli haz­ret­le­ri için yüz altın verir de Allah rı­za­sı için bir ekmek ver­mez” der.

Kişi Allah için değil de baş­ka­la­rı­nın gör­me­si için iba­det yapar, men­fa­at umar­sa bu ri­ya­dır ve şirk­tir. Böyle bir dav­ra­nış­tan sevap değil günah doğar. İnsan Al­la­ha, “Yal­nız sana kul­luk eder ve yal­nız sen­den yar­dım di­le­riz” di­ye­rek ver­di­ği sözü nasıl unu­tur? İnsan bil­me­li­dir ki, riya ile mü­ka­fat ara­yan asla onu bul­maz. Mak­sa­dı­nın zıddı ger­çek­le­şir.